Brenda vetëm tre muajve, borxhi i përgjithshëm i të gjitha komunave në vend u rrit me 2,2 milionëë euro. Megjithëse Qeveria ka lejuar ligjërisht uljen e borxheve të autoriteteve lokale me “injeksione” direkte financiare – përsëri të dhënat e fundit nga Ministria e financave tregojnë se disa prej komunave e kanë rritur borxhin, por disa kanë arritur ta zvogëlojnë atë në nivel të tremujorit. Lista e re e borxheve, e cila përfshin gati 1,200 institucione shtetërore dhe ndërmarrje, ndërmarrje publike, shëndetësore dhe institucione arsimore, ministri, i përfshin pothuajse të gjitha komunat dhe Qytetin e Shkupit, shkruan analiza javore ekonomike e Portalb.mk.
Lartë në listën e borxheve gjenden komunat sipas detyrimeve që kanë mbërri për pagesë, por nuk janë paguar. “Portalb” tashmë i publikoi të dhënat e reja për borxhet e institucioneve nën “ombrellën e shtetit”, por vihet re që komunat janë ende të renditura lartë për sa i përket borxheve.
Në tridhjetë borxhlinjtë e parë më të mëdhenj me detyrime të papaguara dhe të papaguara në fund të tremujorit të parë të këtij viti janë gjashtë komuna dhe Qyteti i Shkupit. Nga krejt komunat, Tetova ende e ka borxhin më të madh – 11,2 milionë euro. “Portalb” bëri krahasim me situatën në fund të dhjetorit – borxhi i komunës së Tetovës është rritur me 1,5 milionë euro.
Sipas shumës së borxhit, pason Ohri me 7 milionë euro – krahasuar me tremujorin e mëparshëm ka një rënie prej 122.300 euro. Komuna Karposh, në fund të marsit, kishte borxh prej gati 4,9 milionë euro – që është 73,000 euro më pak.
Komuna e Gostivarit ka shënuar zvogëlim të borxhit në një nivel tremujor – në fund të marsit ajo kishte borxh 4 milionë euro, që është më pak me 510.000 euro krahasuar me situatën në fund të dhjetorit. Ekziston një zvogëlim i lehtë i borxhit në komunën e Dellçevës, e cila është në listën e tridhjetë njësive më të ngarkuara me borxhe – në fund të tremujorit të parë me një borxh prej 3,1 milionë euro, që është për 500 euro krahasuar me situatën në fund të dhjetorit. Komuna e Strugës gjithashtu uli borxhin për tre muaj, që nga marsi kur ka qenë gati 3 milionë euro, me zvogëlim të detyrimeve të prapambetura për 140.000 euro.
Qyteti i Shkupit ndryshe nga lista e mëparshme e dhjetorit, ku ka detyrime të prapambetura dhe të papaguara në shumën prej 276.000 euro, në listën e marsit raporton detyrime të prapambetura dhe të papaguara prej 2,8 milionë euro.
Në total, borxhet e autoriteteve lokale në vend në fund të tremujorit të parë të këtij viti krahasuar me vitin e kaluar u rritën për 2 milionë euro.
Detyrime të prapambetura dhe të papaguara
- Mars 2021: 62,2 milionë euro
- Dhjetor 2020: 60,0 milionë euro
Krahasuar me dhjetorin, megjithatë, disa prej komunave arritën të ulnin borxhin, mes tyre janë Studeniçani, Vasileva, Gazi Baba, Kisella Voda, Saraji, Dibra, Haraçina dhe tjera.
Fakti mbetet që komunat, pavarësisht operacionit për “shkrirjen” e borxheve me fondet e shtetit, ende raportojnë miliona detyrime. Në një përpjekje për të zvogëluar bilancin e borxhit, disa nga kryetarët e bashkive, në marrëveshje me kreditorët, paguan pjesën kryesore të borxheve për arsye të ndryshme, por me norma interesi të shlyera – si një model për të ulur borxhin e qeverisë lokale dhe në të njëjtën kohë kompanitë që kërkuan fonde – akoma i mbledhin ato. Përveç komunave, larta në listën e borxheve janë edhe ndërmarrjet publike të themeluara në nivel lokal dhe qendror.
Kështu, PE Sistemi i Kolektorëve detyrohet 12,5 milionë euro, NP Ujësjellësi Kumanovë 7,9 milionë euro, NP RTM 5,9 milionë euro, PE Ujësjellësi dhe kanalizimi – Shkup 5,6 milionë euro, NP Ndërmarrja Komunale – Tetovë 4,7 milionë euro dhe NP Pastërtia dhe gjelbërimi Kumanovë detyrohet 4,3 milionë euro. Ndërmarrjet tjera publike kanë borxh më pak se 4 milionë euro. Në nivel shtetëror, të gjitha ndërmarrjet publike në nivelin lokal dhe qendror, së bashku me ndërmarrjet shtetërore, kanë 175 milionë euro detyrime, me tendencë për rritje të borxhit krahasuar me tremujorin e fundit të vitit të kaluar.
