Zgjedhjet presidenciale do të jenë të suksesshme nëse ajo do të ndihmojë në një demokraci të suksesshme në vend, a nëse nuk ka kapacitet, do te mund të parashtrohet pyetje për pjekurin e vendit që të hy në procesin e integrimit evropian, thot Ambasadori i Francës në Maqedoni Kristian Timonie në një intervist për MKD.mk, ai shtoi se Prisi zyrtar dëshiron që sa me shpejtë të bëhet ratifikimi i protokollit për Nato, kurse e suksesshme do të jetë nëse do të ndodhë më së paku për 6 muaj. Në ndërkohë, kujtojmë që duhet të punohet në reforma, por jo vetëm në votime të ligjeve, por edhe në zbatimet e tyre.
Si ambasador ju erdhët në Republikën e Maqedonisë dhe, kur përfundon mandati juaj, do të largoheni nga Republika e Maqedonisë Veriore. Si e ndjeni këtë ndryshim, si e shihni gjithë këtë?
-Kur mbërrita këtu, më thanë se ose ky vend do të kthehet në rrugën e integrimit evropian dhe në rrugën e integrimit euro-atllantik, ose do të mbetet në një top të mbyllur. Në rastin e parë do të keni shumë punë, dhe nëse kjo e fundit ndodh, nuk do të keni një punë. Jam me të vërtetë i lumtur që opsioni i parë u realizua, edhe pse disa ishin skeptikë në këtë drejtim.
Do të jetë e vështirë për ju të mësoheni me Republikën Veriore të Maqedonisë?
-Ne kemi pasur shembuj të tillë, harta e botës ka ndryshuar. Republika Çeke, Sllovaki. Isha në Jugosllavi, pastaj në Serbi dhe Mal të Zi, dhe vetëm në Serbi, kështu që unë mendoj se në rajon ne do të mësohemi me të. Por vërej se njerëzit kanë mbetur të njëjtë. Angazhimi i kulturës, traditës dhe emrit është vetëm një nga gjërat. Bota ka ndryshuar, por njerëzit mbeten.
Pas nënshkrimit të Protokollit të Anëtarësimit për anëtarësimin në NATO, filloi ratifikimi i Protokollit në parlamentet kombëtare. A ka njoftime nga Franca se Protokolli mund të ratifikohet shpejt? Cila është procedura në Francë?
– Procedura jonë parashikon ratifikimin nga Kuvendi. Asambleja Kombëtare Franceze duhet ta vendosë atë në agjendë. Por unë nuk do të zbuloj një sekret nëse them se duam që ratifikimi të ndodhë shpejt, që të mund të shprehim edhe një herë kënaqësinë me rezultatin e arritur.
Çfarë do të thotë shpejt?
– “Më i shpejti” është midis 6 dhe 8 muaj. Dhe gjithçka që do të jetë më pak se ajo kohë do të jetë një sukses.
A keni ndonjë rol me këshilla, raporte nga Maqedonia në marrjen e këtij vendimi?
– Do të them vetëm se ambasadorët janë lobistë, dhe lobistët e mirë janë njerëz të veçantë.
Ne presim me padurim zgjedhjet presidenciale, zbatimi i të cilave, ose mënyra se si do të zbatohen, do të ndikojë në vendimin e Brukselit për të caktuar një datë për fillimin e negociatave. Çfarë do të thotë zgjedhjet presidenciale “të suksesshme”?
– Për pyetjen shumë, do të them që ne fillimisht po presim raportin e Komisionit mbi situatën në vend dhe reformat që duhet të zbatohen në prill. Pra, para rezultateve të zgjedhjeve. Por është e qartë se cilësia e votimit, si dhe vetë zgjedhjet, do të jenë një provë për funksionimin e demokracisë maqedonase.
Mund të jetë ndoshta mënyra më e mirë për të përfunduar një cikël që u shënua nga të gjitha vështirësitë që ndodhën rreth 27 prillit, por pastaj të gjitha kundërshtimet dhe bojkotin, të cilat së bashku nuk ishin një pamje e një sistemi funksional. Dhe zgjedhjet presidenciale do të jenë të suksesshme nëse ndihmon në demokratizimin e vendit. Do të jetë dëshmi e kapacitetit të palëve, qytetarëve, komuniteteve, të bien dakord bashkërisht për një rregull të bashkëjetesës brenda vendit. Dhe në qoftë se nuk ka kapacitet të tillë, atëherë ju mund të pyesni pyetje e pjekurisë mjaftueshme të vendit hyrë në një proces të integrimit evropian, i cili është vetë i përbërë nga rregullat e lojës që ne të gjithë i ndajmë.
Në të gjitha zgjedhjet dhe në të gjitha ngjarjet e rëndësishme në Kuvend ne kalojmë një lloj test demokracie. A jemi larg stabilizimit demokratik të vendit, siç thoni ju?
– Ka bërë përparim. dëshmi e tillë do të thotë se të gjitha ato ligjet e miratuara nga një shumicë prej dy të tretave në Kuvend, madje edhe më shumë se një shumicë prej dy të tretave, është dëshmi se vendi ka një kapacitet demokratik dhe se kapaciteti duhet të jenë të mirëpritur. Të gjithë jemi të vetëdijshëm se ky kapacitet vjen kryesisht nga axhenda evropiane.
Por ne e dimë se si këto dy të tretat e votave janë siguruar. A është demokracia?
– Përgjigja ime është se unë fola për një shumicë që ishte më e madhe se shumica e nevojshme e dy të tretave.
Por unë po ju kërkoj për ato dy të tretat e shumicës që janë siguruar për ndryshimet kushtetuese dhe të ngjashme …
Për ata do të them se shumë e kamë njohur guximin e tetë deputetëve të cilët ja dolën për të parë interesin e përgjithshëm, në anën tjetër unë do të citoj një thënie nga një shkrimtar i famshëm francez dhe diplomat: “Dhe Perëndia shkruan drejt, por shkrim të shtrembëruar.”
Këta tetë deputetë ju përmendët interesin e përgjithshëm, por ata panë interesin e tyre personal …
Ata nuk ma rrëfenin atë.
