Në Maqedoni vitin e kaluar, ushqimi u importua ka qenë në vlerë prej 628 milionë euro, ndërsa 82 milionë shtesë u shpenzuan për importin e pijeve dhe duhanit. Analizat e Entit Shtetërorë të Statistikës tregojnë se importet e ushqimit janë rritur ndjeshëm gjatë viteve të fundit, pasi në vitin 2008, 424 milionë euro u shpenzuan në importet e ushqimit, shkruan gazeta KOHA. Ekspertët thonë se një nga arsyet për rritjen e importeve ushqimore është prodhimi i dobët vendas, dhe një tjetër arsye është edhe vlera më e madhe e produkteve të importuara. Ata theksojnë se kjo është një temë komplekse, e cila duhet të konsiderohet nga disa aspekte dhe se problemi thellohet për shkak të liberalizimit të tregut.
“Çështja e bilancit të tregtisë së jashtme të Maqedonisë në fushën e produkteve bujqësore dhe ushqimore, meriton një analizë serioze dhe gjithëpërfshirëse. Rritja e bilancit negativ është rezultat i disa arsyeve, njëra është liberalizimi i tregut, ku Maqedonia si anëtare e Organizatës Botërore të Tregtisë ka nënshkruar marrëveshjen e tregtisë së lirë, pa taksa doganore dhe pengesa të tjera. Gjithashtu, ne jemi anëtarë të CEFTA-s, dhe ne kemi një numër të marrëveshjes dypalëshe të tregtisë së lirë”, tha profesori Dragi Dimitrievski nga Fakulteti i Bujqësisë dhe Ushqimit. Ai sqaron se marrëveshjet e tilla sigurojnë qasje të lirë në mallra nga sektori agro-ushqimor nga vendet nënshkruese në këto kontrata në tregun maqedonas dhe për të cilat shteti ka pasur mekanizma mbrojtës (tarifa, kuota) në të kaluarën.
Eksporti i ushqimit arriti 319 milion euro vitin e kaluar, por të dhënat nga Enti Shtetërorë i Statistikave, tregojnë se importet po rriten shumë më shpejtë se eksportet, prandaj deficiti në tregtinë e ushqimit po rritet çdo vit. Duke analizuar strukturën e eksporteve dhe importeve të ushqimit, konstatohet se mbi 50 për qind e eksporteve janë për shkak të frutave dhe perimeve të freskëta, ndërsa artikujt më të mëdhenj të importit janë mishi, drithërat, pemët, perimet dhe produktet e qumështit.
“Problemi nuk duhet të gjendet vetëm në prodhimin primar, por edhe në industrinë përpunuese. Ne eksportojmë perime të freskëta dhe fruta, dhe pastaj shpenzojmë miliona për të importuar të ngrirë apo të ruajtur. Kjo ka ndodhur nga koha e RSFJ-së. Nevojiten ndryshime serioze strukturore”, shpjegon Tanja Sokoloviç, një agro-ekonomiste. Sipas Zyrës Shtetërore të Statistikave, sipërfaqja bujqësore në Maqedoni është 1.266.008 hektarë, nga të cilat 516.870 hektarë janë kultivuar, parcelat dhe kopshtet janë 416.709, pemishte 16.546, vreshta 23.703 dhe livadhe 59.912 hektarë.
“Natyra biologjike e prodhimit bujqësorë e bënë të pamundur për të prodhuar ndonjë gjë që kërkon tregu, kështu që është normale që produktet të mos munden të prodhojnë në kushtet tona klimatike dhe gjeografike për të qenë të importuara. Por nëse vihet kjo në lidhje me të ardhurat në rritje të popullsisë, zhvillimin e sektorit ekonomik individual, turizmi, është kryesisht rritja e numrit të banorëve të huaj, të cilët për arsye të ndryshme qëndrojnë në vendin tonë, sigurisht ngre pyetjen dhe preferencat e konsumatorëve, ose kërkesa të reja të konsumatorëve”, thekson profesor Dimitrievski. Ai vuri në dukje se për shkak të këtij zhvillimi të tregut, produktet e reja po plotësohen gjithnjë e më shumë, si dhe produkte që kanë një shkallë më të lartë të vlerës së shtuar, duke rritur kështu vlerën e importit të këtyre mallrave. (koha.mk)
